www.timberships.fora.pl

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu RAMILLIES (1749).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Ramillies z 1749 to jeden z tylko dwóch okrętów 90-działowych zbudowanych wg Ustalenia z 1741 r. Początkowo zresztą miano je wykonać jako dalszy ciąg okrętów tej klasy z Ustalenia 1733 r., ale w 1742 zdecydowano się na tę zamianę parametrów.
Dane projektowe owych trójpokładowców drugiej rangi: długość dolnego pokładu 168’0”, szerokość maksymalna 48’0”, głębokość 20’2”, tonaż 1679 ton. Załoga: 750 ludzi. Uzbrojenie: 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55 cetnarów) na dolnym pokładzie; 26 dział 18-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 42 cetnary) na środkowym pokładzie; 26 dział 12-funtowych (o długości 9 stóp i masie 32,5 cetnara) na górnym pokładzie działowym; 10 dział 6-funtowych (o długości 8 stóp i masie 22 cetnary) na pokładzie rufowym; 2 działa 6-funtowe (o długości 9 stóp i masie 24 cetnary) na pokładzie dziobowym.
Okręt Ramillies zamówiono w królewskiej stoczni w Portsmouth 30.11.1742, stępkę pod niego położono 22.02.1742/43. Liniowiec został zwodowany 8.02.1748/49, ale wiele lat go nie kończono i nie wprowadzano do aktywnej służby (Wielka Brytania nie toczyła w latach 1748-1756 żadnej wojny z poważnym przeciwnikiem). Miał rzeczywiste wymiary 168’0,5” x 48’1” x 20’2”, tonaż 1686 ton.
Od lutego 1755 kapitanem okrętu był kmdr Francis Holburne, lecz formalnie tylko przez chwilę, ponieważ już 5.02.1755 awansował na kontradmirała. Tym niemniej Holburne pozostał na tym liniowcu także po awansie, a nic nie słychać, aby na Ramillies pojawił się wtedy nowy dowódca. Jednak w maju 1755 Holburne miał już inny flagowiec. Od maja do września 1755 kapitanem Ramillies był kmdr Philip Durell, przydzielony do eskadry stacjonującej na Downs. Od września 1755 okręt był jednostką flagową wiceadm. Thomasa Smitha. Jego kapitanem flagowym został kmdr Arthur Gardiner. Tymczasem w marcu 1756 admiralicja zdecydowała się wysłać na Morze Śródziemne silną eskadrę, a na jej czele postawić wiceadm. Johna Bynga. Byng podniósł w marcu swoją flagę na stojącym wtedy w Portsmouth 90-działowcu Ramillies. Nie zmienił kapitana flagowca. Z różnych powodów bardzo opóźnił wyjście w morze i wyruszył dopiero 6.04.1756. Doszło do słynnej bitwy pod Minorką 20.05.1756, w trakcie której Ramillies nie poniósł żadnych strat, ponieważ wiceadmirał, zajęty porządkowaniem szyków, praktycznie nie wszedł do walki. Na początku lipca 1756 adm. Byng został pozbawiony komendy i odesłany z Gibraltaru do Anglii. Zastąpił go wiceadm. Hawke, pod którym rolę kapitana flagowego pełnił kmdr John Hobbs (zresztą Gardiner i tak dostał rozkaz powrotu do kraju, jako świadek w procesie Bynga). Hawke, który awansował w lutym 1757 na admirała, był na okręcie Ramillies do listopada 1759. We wrześniu 1757 Hawke, Hobbs i Ramillies zaliczyli nieudaną ekspedycję na Redzie Baskijskiej. Jednak Hobbs zdał dowództwo liniowca już w lutym 1758, a wtedy zastąpił go kmdr Wittewronge Taylor. Do listopada 1758 trójpokładowiec wchodził w skład floty adm. Ansona. W listopadzie 1758 tymczasowo podniósł flagę na okręcie Ramillies kadm. Charles Saunders, potem na rok wrócił Hawke. Z końcem 1759 liniowiec przestał być jednostką flagową. W lutym 1760, należąc do floty adm. Boscawena, patrolował wody na zachodnich podejściach do kanału La Manche. Gdy pogoda się pogorszyła, silny wiatr i wzburzone morze skłoniły admirała do nakazania powrotu na redę Plymouth. Kiedy przy złej widoczności przed dziobem liniowca Ramillies ujrzano 15.02.1760 ląd, uznano go za cypel Rame Head u wejścia na redę i odpowiednio do tego skierowano w stronę domniemanej zatoki. Dopiero dużo później zorientowano się, że żaglowiec jest przed wybrzeżem cypla Bolt Head, znacznie dalej na wschód. Rzucono obie kotwice dziobowe, ale równocześnie, przez co ich liny się splątały i liniowiec jeszcze jakiś czas był pchany w kierunku lądu. Kiedy w końcu się zatrzymał, znajdował się już bardzo blisko brzegu. Ścięto wszystkie maszty, by osłabić gwałtowność ruchów trójpokładowca, ale i tak w końcu, około godz. 17, obie liny kotwiczne się zerwały. Okręt został wepchnięty na skały i szybko rozbity przez fale przyboju. Uratował się tylko jeden midszypmen i 25 marynarzy, około 700 innych ludzi (w tym kapitan) utonęło.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu PRINCE (1750).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Prince z 1750 to drugi (po opisanym już Ramillies z 1749) z tylko dwóch okrętów 90-działowych zbudowanych wg Ustalenia z 1741 r. Wszystkie dane projektowane podałem przy liniowcu Ramillies.
Okręt Prince zamówiono w królewskiej stoczni w Chatham 13.12.1742, stępkę pod niego położono 10.11.1743. Żaglowiec został zwodowany 8.08.1750, ale wiele lat go nie kończono (zrobiono to ostatecznie dopiero z końcem lutego 1755) i nie wprowadzano do aktywnej służby (Wielka Brytania nie toczyła w latach 1748-1756 żadnej wojny z poważnym przeciwnikiem). Miał rzeczywiste wymiary 168’7” x 48’0” x 20’2”, tonaż 1677 ton.
Od stycznia do listopada 1755 kapitanem okrętu był kmdr Charles Saunders. Prince dołączył w czerwcu 1756 do floty wiceadm. Hawke podczas rewii na Spithead. Od listopada 1755 do maja 1756 dowodził liniowcem kmdr John Cambell. Od maja do czerwca 1756 komendę nad okrętem sprawował kmdr Elliott Smith. Od czerwca do października 1756 kapitanem żaglowca był kmdr Robert Swanton. W lipcu 1756 wyposażono liniowiec do służby na Morzu Śródziemnym. Od początku października do schyłku listopada 1756 dowodził nim kmdr Alexander Arthur Hood, ale Prince nadal należał do Floty Kanału wiceadm. Hawke’a. Od marca do kwietnia 1757 komendę nad okrętem sprawował kmdr John Barker. Prince udał się na Morze Śródziemne dopiero 17.05.1757, jako flagowiec adm. Osborna; dowódcą żaglowca był od kwietnia 1757 do czerwca 1758 kmdr Clark Gayton; w czerwcu 1758 jego miejsce zajął kmdr Joseph Peyton. W 1759 adm. Osborna zastąpił na pokładzie liniowca wiceadm. Broderick. Prince wchodził wtedy w skład floty adm. Boscawena. Uczestniczył w bitwie pod Lagos 19.08.1759. Wrócił na wody krajowe i w latach 1760-1761 należał do Eskadry Zachodniej. Peyton zdał komendę w grudniu 1761. Od lutego 1762 do stycznia 1763 kapitanem Prince był kmdr Benjamin Marlow. Okręt wchodził latem 1762 w skład floty adm. Hawke’a, a jesienią 1762 - floty wiceadm. Hardy’ego. Od 1763 stał w rezerwie i najprawdopodobniej go nie remontowano. Został sprzedany w Plymouth 16.06.1775.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu LANCASTER (1749).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Lancaster został zamówiony w królewskiej stoczni w Woolwich 15.02.1743 jako 80-działowiec wg Ustalenia z 1741 r., o parametrach i uzbrojeniu opisanych przeze mnie przy okręcie Devonshire z 1745. Stępkę położono 4.02.1743/44. Jednak 14.04.1747 zmieniono zdanie i sformułowano nowe zamówienie, na liniowiec 66-działowy. Wymiary główne miały nie ulec zmianie, ale artylerię zredukowano do: 26 dział 32-funtowych na dolnym pokładzie, 26 dział 18-funtowych na górnym pokładzie, 12 dział 9-funtowych na pokładzie rufowym i 2 dział 9-funtowych na pokładzie dziobowym, zaś załogę do 520 ludzi. Lancaster został zwodowany 22.04.1749. Jego rzeczywiste wymiary wynosiły: 161’0” x 46’1” x 19’4”, tonaż konstrukcyjny - 1478 ton.
Wprowadzono go do służby dopiero w lutym 1755. Pierwszym dowódcą był kmdr John Hamilton, przydzielony do floty wiceadm. Hawke’a. Utonął on jednak 18.12.1755, gdy łódź, którą podążał na brzeg z okrętu stojącego na Spithead, przewróciła się przy złej pogodzie. Od stycznia do marca 1756 dowodził liniowcem kmdr John Amherst, a Lancaster należał do floty wiceadm. Osborna. W 1756 zdecydowano się dodać cztery działa 9-funtowe (po 2 na pokłady rufowy i dziobowy), przez co oficjalna klasyfikacja zmieniła się na jednostkę 70-działową, lecz na liniowcu Lancaster albo tego nie zrealizowano, albo zignorowano przy oznaczaniu klasy, bowiem nadal był wszędzie wykazywany jako 66-działowiec. Od marca 1756 do końca lipca 1758 komendę nad okrętem sprawował kmdr George Edcombe. Lancaster wszedł w skład floty wiceadm. Bynga, którą w marcu 1756 admiralicja zdecydowała się wysłać na Morze Śródziemne; flota ta wyszła z Portsmouth dopiero 6.04.1756, a 20.05.1756 doszło do słynnej bitwy pod Minorką, w której Lancaster brał aktywny udział, ponosząc umiarkowane straty. W 1757 operował w składzie Eskadry Zachodniej; współdziałał w zdobyciu dwóch statków francuskich pod Bordeaux w maju 1757; uczestniczył w odbiciu 13.07 (lub w sierpniu) 1757 brytyjskiego slupa 10-działowego Merlin. Wysłano go 23.02.1758 do Ameryki Północnej; wchodził w skład floty adm. Boscawena uczestniczącej w oblężeniu i zdobyciu Louisbourga (2 czerwca – 26 lipca 1758). Od końca lipca 1758 do sierpnia 1761 kapitanem okrętu był kmdr Robert Man. Skierowano go 20.01.1759 ku Wyspom Podwietrznym, gdzie dołączył do sił komodora Moore’a. Wrócił do Anglii w 1761. Lancaster przeszedł mały remont w Chatham w okresie od sierpnia 1761 do marca 1762. W lutym 1762 dowództwo okrętu objął kmdr Maurice Suckling, w przyszłości znany jako wpływowy wuj Horatia Nelsona. Jednak już w tym samym miesiącu nowym kapitanem został kmdr James Sayer. Lancaster dołączył do floty adm. Hawke’a latem 1762, zimą 1762/63 należał do floty wiceadm. Hardy’ego. Sayer zdał komendę w styczniu 1763, a liniowiec wycofano do rezerwy. Rozbiórkę w Portsmouth zakończono 10.08.1773.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu CHICHESTER (1753).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Chichester z 1753 był okrętem lekko niestandardowym. Niby 70-działowiec wg Ustalenia z 1745 (de facto chodziło o 68-działowce), ale z pewnymi modyfikacjami. W rezultacie, kiedy Ustalenia obejmowały długość na dolnym pokładzie działowym 160’0”, długość stępki do tonażu 131’4”, szerokość 45’0”, głębokość 19’4”, tonaż 1415 ton, on miał odpowiednio 160’0”, 131’6,5”, 44’9”, 19’6” i 1401 ton. Uzbrojenie: na pokładzie dolnym 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55 cetnarów), na pokładzie górnym 28 dział 18-funtowych (o długości 9 stóp i masie 40 cetnarów), na pokładzie rufowym 12 dział 9-funtowych (o długości 7,5 stopy i masie 24,5 cetnara), na pokładzie dziobowym 2 działa 9-funtowe (o długości 8,5 stopy i masie 27,5 cetnara). Załoga: 520 ludzi.
Okręt zamówiono 12.07.1750 w Portsmouth, stępkę położono 28.07.1750. Chichester został zwodowany 4.06.1753, ukończony do 14.01.1756.
Od lutego 1755 do maja 1756 dowodził nim kmdr John Brett. Skierowano go 11.05.1755 dla wzmocnienia eskadry wiceadm. Boscawena na wodach Ameryki Północnej; w styczniu 1756 dołączył do floty wiceadm. Osborna. W maju 1756 tymczasową komendę sprawował kmdr Thomas Hanway. Od końca maja 1756 do maja 1761 kapitanem liniowca Chichester był kmdr William Saltern Willett. Okręt dołączył do Eskadry Zachodniej. Chichester brał udział w odbiciu brytyjskiego slupa Merlin 13.07.1757; współdziałał w zdobyciu francuskiej fregaty Abenakise 24.11.1757, pochwycił francuski żaglowiec korsarski 1.01.1758. Wiosną 1758 należał do floty adm. Hawke, latem 1758 do floty adm. Ansona. W 1759 dowództwo eskadry, w skład której wchodził Chichester, znów objął Hawke; w maju okręty przebywały na wodach Torbay; w czerwcu na Chichester pękła grotstenga; we wrześniu okręt znajdował się w Plymouth i na rozkaz admirała miał dołączyć do komodora Duffa blokującego Saint Louis (naprzeciw wyspy Groix), do czego doszło 16.10; pod koniec października ponownie musiał zawinąć do Plymouth. Mimo wszystko zdążył wziąć udział w bitwie na wodach zatoki Quiberon 20.11.1759, dołączając do sił głównych adm. Hawke’a w pierwszym tygodniu listopada. Potem uczestniczył w blokadzie Redy Baskijskiej. W 1760 był nadal w składzie floty adm. Hawke; zdobył francuski okręt korsarski 10.03.1761. Uczestniczył w zwycięskiej ekspedycji komodora Keppela przeciwko Belleisle w kwietniu 1761. Od maja 1761 do kwietnia 1763 liniowcem Chichester dowodził kmdr John Elliott. Wysłano go 27.11.1761 na Morze Śródziemne. Okręt został wycofany do rezerwy w kwietniu 1763. W lutym 1779 przekształcono go w Plymouth w hulk, od kwietnia 1783 pełnił tam rolę koszar przejściowych. Rozebrano go na miejscu dopiero w październiku 1803.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu CAMBRIDGE (1755).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Cambridge z 1755 miał wybitnie długą i urozmaiconą służbę jak na okręt powstały od razu wg przestarzałej i nieudanej koncepcji, z trudem ratowanej rozmaitymi niestandardowymi pomysłami. Był 80-działowym trójpokładowcem, czyli jednostką chybioną w założeniach – tak mało dział rozbitych na trzy pokłady ciągłe i (przynajmniej w teorii) pokład rufowy (nad którym była jeszcze rufówka) oraz dziobowy, musiało dawać kadłuby krótkie, proporcjonalnie wysokie, fatalne żeglarsko (liniowce były miękkie, źle trzymały się wiatru). Pisałem już o tym przy okazji okrętów Devonshire z 1745, Newark z 1747 i przebudowanego z tego powodu Lancaster z 1749.
Cambridge został formalnie zbudowany wg Ustalenia z 1745, ale jeszcze zmienionego do 1750. Był to dalszy ciąg rozwojowy Ustalenia z 1741, które mówiło o długości dolnego pokładu działowego 161’0”, szerokości 46’6”, głębokości 19’4”, tonażu 1473 tony. Znając kiepskie własności zbudowanych wg tego Ustalenia żaglowców, twórcy Ustalenia z 1745 zwiększyli długość do 165’0”, szerokość do 47” i głębokość do 20’0”. Cambridge, zamówiony w Deptford dopiero 12.07.1750, jeszcze trochę przedłużono, do 166 stóp, a w rezultacie jednostkowy tonaż konstrukcyjny wzrósł do 1636 ton.
Planowane uzbrojenie miało być niezmienione, tj., jak pisałem, obejmować 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55 cetnarów) na dolnym pokładzie; 26 dział 18-funtowych (o długości 9 stop i masie 40 cetnarów) na pokładzie środkowym; 24 działa 9-funtowe (o długości 9 stóp i masie 29 cetnarów) na pokładzie górnym; 4 działa 6-funtowe (o długości 7,5 stopy i masie 20,5 cetnara) na pokładzie rufowym. Aczkolwiek czasem można spotkać informacje, że te 9-funtówki z górnego pokładu miały jednak długość 8’6” i masę 28 cetnarów, a 4-funtówki z pokładu rufowego długość 8’0” i masę 22 cetnarów, to raczej są one błędne. Winfield twierdzi jednak – wbrew wszystkim innym autorom – że ostatecznie na Cambridge (i drugim 80-działowcu zbudowanym wg Ustalenia z 1745, Princess Amelia), pokład rufowy zostawiono bez dział, a cztery 6-funtówki przeniesiono na pokład dziobowy. Techniczne nie jest to niemożliwe, ale bardzo dziwne i trudne (nie – niemożliwe) do logicznego uzasadnienia, podobnie jak trudno zrozumieć, czemu inni badacze – Lyon, Lavery, a przede wszystkim Caruana – nic o tym nie wiedzieli.
Załoga: 650 ludzi.
Stępkę pod Cambridge położono 29.08.1750. Okręt zwodowano 21.10.1755, ukończono do 15.01.1756. Od października 1755 do listopada 1756 dowodził nim kmdr Piercy Brett. Liniowiec wchodził w skład Eskadry Zachodniej. Od listopada 1756 do maja 1757 jego kapitanem był kmdr William Gordon. Od maja 1757 do początków 1760 komendę sprawował kmdr Thomas Burnett. Proporzec komodora podniósł wtedy na okręcie John Moore, skierowany 29.06.1757 ku Wyspom Podwietrznym. Cambridge uczestniczył w próbie zdobycia Martyniki w styczniu 1759 i w zdobyciu Gwadelupy po kampanii morsko-lądowej od stycznia do maja 1759; 23.01 prawie cała eskadra (w tym Cambridge) od rana do około godz. 17 ostrzeliwała cytadelę i rozmaite baterie Basse Terre, zmuszając je ostatecznie do milczenia; następnego dnia miasto zostało zrujnowane ogniem czterech keczów bombowych, po czym zajęte przez armię (razem z fortem); francuski gubernator wycofał się jednak do górskiej części wyspy i skapitulował dopiero 1 maja. Tą lądową częścią kampanii zajmowała się już jednak armia, a cała eskadra Moore’a odeszła dużo wcześniej pod Dominikę na wieść o przybyciu na Karaiby francuskiego komodora Bomparta (5 liniowców i 3 duże fregaty). Odtąd Moore zajmował się tylko ochroną brytyjskiej żeglugi i zwalczaniem wrogich korsarzy. Opuścił proporzec komodora na Cambridge w styczniu 1760. Liniowiec został teraz wybrany na jednostkę flagową kadm. Charlesa Holmesa, mianowanego naczelnym dowódcą na wodach Jamajki. Ruszył z St. Helen’s 16.03.1760, zawijając na Jamajkę 13.05.1760. Jednak Holmes wolał własnego kapitana flagowego i dlatego odtąd okrętem dowodził kmdr William Goostrey. Charles Holmes zmarł, nadal jako głównodowodzący w rejonie Jamajki, 21.11.1761, a dowództwo eskadry przejął tymczasowo kmdr Arthur Forrest. Kiedy w Anglii zaplanowano wielką ekspedycję (pod wiceadm. Pocockiem) dla zdobycia Hawany, ostatecznie dołączyła do niej prawie cała eskadra spod Jamajki, w tym Cambridge. Wobec trudności piętrzących się przed armią i drastycznych strat, Pocock i jego zastępca, komodor Keppel, zdecydowali się, aby 1 lipca 1762 do ostrzeliwania najgroźniejszego punktu obronnego Hawany, fortu El Morro, skierować cztery liniowce, wśród nich Cambridge. Na skutek tchórzostwa lub pijaństwa dowódcy Stirling Castle to właśnie Cambridge znalazł się na najgorszej, najbardziej wysuniętej pozycji i poniósł ogromne straty oraz doznał ciężkich uszkodzeń – wśród wielu zabitych był kmdr Goostrey. Tymczasową komendę przejął wysłany na pokład liniowca kmdr John Lindsay, a okręt trzeba było odholować spod hiszpańskiego ognia. Wycofano się najpierw ku rzece Cojimar, a następnego dnia po południu zakotwiczono u ujścia rzeki Chorrera. Mimo poturbowania i strat jednostki nadawały się do naprawy siłami samej floty. Cambridge musiał dostać nowego, stałego dowódcę, i stał się nim kmdr Samuel Marshall, wcześniej kapitan Devonshire. Na jego miejsce na Devonshire Pocock dał komandora Richarda Cartereta z fregaty Glasgow; na Glasgow trafił Stair Douglas z moździerzowca Granado, razem z awansem do rangi komandora. Na okrętach wiceadm. Pococka stojących pod Kubą zachodziły ciągłe zmiany dowództw i angielscy autorzy najwyraźniej sobie z tym nie radzą. Winfield stawia znak zapytania przy sugestii, że od lipca 1762 kapitanem Cambridge był kmdr Richard Carteret, ale np. autorzy strony Threedeck zupełnie się nie przejmują, że wg nich w okresie 6.01-22.01.1761 okrętem tym dowodziło rzekomo równocześnie dwóch kapitanów (William Goostrey i Arthur Usher), w okresie 29.07.1761 – 1.07.1762 rzekomo znowu dwóch naraz (Richard Carteret i William Goostrey), w okresie 2.07.1762-16.12.1762 rzekomo kolejnych dwóch naraz (Richard Carteret i John Lindsay), chociaż realnie to w większości brednie. Natomiast faktem jest, że w kraju admiralicja wyznaczała sobie – w razie dowiedzenia się o wakatach – kapitanów z odpowiednią protekcją i nic szanownych lordów nie obchodziło, że zanim doszła do nich informacja, a oni wysłali nominację albo nawet nominata, mijały miesiące, a ktoś inny już dawno tymi okrętami musiał dowodzić, stąd podwójna buchalteria nie zawsze jest błędem w relacjach. W każdym razie realnie Lindsay tylko wyprowadził Cambridge spod ognia po śmierci Goostreya w walce, a kolejnym dowódcą, został jeszcze przed połową lipca – jak ja podałem - Samuel Marshall. Natomiast na początku sierpnia, krótko przed kapitulacją Hawany, na miejsce przybył kmdr Richard Bickerton, z trzymaną w kieszeni nominacją na kapitana Devonshire. Pocock znalazł się w kropce, bowiem w tamtych czasach (później się to zmieniło!) przymusowe przesunięcie kogoś na komendę okrętu niższej rangi stanowiło obrazę! Cofnięcie Cartereta z powrotem na Glasgow, a Staira Douglasa na Granado nie wchodziło w grę. Na szczęście Marshall poczuł się chory (trudno powiedzieć, na ile odegrała rolę łagodna perswazja) i zwrócił się o odesłanie do Anglii. Pożeglował więc do kraju jako pasażer na Glasgow. Jego miejsce na Cambridge zajął Carteret, a Bickerton dostał przydzielony mu przez admiralicję okręt Devonshire bez usuwania kogokolwiek. Cambridge po zdobyciu Hawany też wrócił do Anglii i został wycofany do rezerwy w grudniu 1762. Przeszedł remont w Plymouth od stycznia 1763 do do września 1765. Wprowadzono go na krótko do aktywnej służby w listopadzie 1770 w związku z kryzysem stosunków z Hiszpanią na tle konfliktu o Falklandy; dowództwo objął wtedy kmdr Thomas Graves. Jednak konflikt zażegnano i Cambridge ponownie trafił do rezerwy w maju 1771. Od czerwca do lipca 1778 przystosowano go w Plymouth do pełnienia roli okrętu jenieckiego. Od lipca 1778 do lutego 1780 liniowcem dowodził por. John Ball. Cambridge stał w Plymouth jako pływające koszary do czerwca 1782 i mimo przechodzenia remontów oraz uzupełniania wyposażenia, seria kilkumiesięcznych kadencji na stanowisku jego kapitana od lutego 1780 do czerwca 1782 nie miała żadnego znaczenia (komandorzy Broderick Hartwell, John Elphinstone, John Holloway). Najpóźniej w 1782 (raczej w 1781) jego 32-funtówki z dolnego pokładu ustąpiły miejsca działom 24-funtowym o długości 9’6”, co obniżyło możliwości bojowe, ale zwiększyło szanse dalszej eksploatacji. Chyba wtedy obcięto też rufówkę i zmieniono konfigurację pokładu rufowego, co miało poprawić stateczność (zmiany te są trudne do datowania, ponieważ część planów to propozycje). Natomiast w czerwcu 1782, kiedy komendę objął kmdr Keith Stewart, Cambridge został włączony do Floty Kanału i wziął udział w słynnej odsieczy dla Gibraltaru z września i października 1782 oraz w bitwie z flotą francusko-hiszpańską u przylądka Spartel 20.10.1782. W grudniu 1782 miejsce Stewarta zajął kmdr Stair Douglas. Okręt wycofano do rezerwy w kwietniu albo maju 1783. Stał w Plymouth. Od marca 1790 zyskał status koszar przejściowych. Był praktycznie hulkiem, a mimo tego wciąż nosił 24 działa 9-funtowe (o długości 9’) i 4 działa 6-funtowe (o długości 6’). Od maja lub czerwca 1790 dowodził nim kmdr William Locker, bowiem Cambridge awansował do roli stacjonarnego flagowca (do stycznia 1791) wiceadm. Gravesa. Od marca albo kwietnia 1791 był flagowcem kadm. Bickertona, który za kapitana flagowego miał komandora Thomasa Hicksa. We wrześniu 1791 Cambridge kolejny raz przeszedł do rezerwy. Od grudnia 1792 (czy od stycznia 1793) do kwietnia 1799 kapitanem okrętu był kmdr Richard Boger; żaglowiec służył w 1793 jako koszary przejściowe i stacjonarny flagowiec wiceadm. Gravesa, w 1794 – kadm./wiceadm. Cottona, od 1795 – wiceadm. Kinga. Od kwietnia albo maja 1799 do kwietnia 1800 dowodził jednostką kmdr John Wickey; Cambridge był od maja 1799 do maja 1802 flagowcem wiceadm. Pasleya. Od stycznia 1801 do maja 1802 dowodził okrętem kmdr Charles Henry Lane. W kwietniu lub maju 1802 jednostka ostatecznie poszła w odstawkę. Została rozebrana w lipcu 1808.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu NAMUR (1756).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Namur z 1756 to okręt o niezwykle długiej i ciekawej historii, tak pod względem konstrukcji, jak i losów bojowych. Pierwotnie miał być trójpokładowcem 90-działowym typu Neptune o długości 171’0” i jako taki został zamówiony 12.07.1750 w królewskiej stoczni w Chatham. Stępkę położono 18.12.1750. Jednak budowa była niespieszna i po 5 latach zdecydowano, aby go ulepszyć przez spore wydłużenie, do 175 stóp. Szerokość (48’6”) i głębokość (20’6”) miały nie ulec zmianie, a tzw. długość stępki do tonażu chciano nawet lekko skrócić, więc tonaż konstrukcyjny nie tylko nie miał się zwiększyć z pierwotnych 1792 ton, ale nawet lekko zmniejszyć (do 1779 ton). Ostatecznie drobne odchylenia spowodowały, że parametry końcowe były nieco inne: długość dolnego pokładu 174’11,5”, szerokość 48’7,5”, głębokość 20’6”, jednostkowy tonaż konstrukcyjny 1814 czy 1815 ton (zmiana położenia głównej belki rufowej dała spory wzrost długości stępki do obliczania tonażu nawet względem pierwszych założeń).
Uzbrojenie: na dolnym pokładzie 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55 cetnarów); na pokładzie środkowym 26 dział 18-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 40-42 cetnarów); na pokładzie górnym 26 dział 12-funtowych (o długości 9 stóp i masie 32,5-33 cetnarów); na pokładzie rufowym 10 dział 6-funtowych (o długości 8 stóp i masie 22 cetnary); na pokładzie dziobowym 2 działa 6-funtowe (o długości 9 stóp i masie 24 cetnary). Załoga: 750 ludzi.
Namur został zwodowany 3.03.1756 i ukończony do 27.08.1756.
Od maja do czerwca 1756 kapitanem okrętu (w trakcie wyposażania) był kmdr James Hobbs. Potem nastąpiła seria niezwykle krótkich dowództw bez znaczenia (komandorowie James Gambier, Charles Proby, Matthew Buckle), aż w grudnia 1756 komendę objął kmdr Peter Denis i zatrzymał ją na dłużej. W 1757 liniowiec należał do Eskadry Zachodniej. Wziął udział w niefortunnej wyprawie przeciwko Rochefort we wrześniu 1757. W styczniu 1758 Denisa zastąpił na stanowisku kapitana kmdr Mathew Buckle i tym razem pozostał do sierpnia 1759. Od lutego 1758 do września 1760 Namur (z krótką przerwą późną jesienią 1759) był flagowcem adm. Boscawena. Razem z flotą dowodzoną przez tego admirała podążył 23.02.1758 do Ameryki Północnej, gdzie wziął udział w oblężeniu i zdobyciu Louisbourga (2 czerwca – 26 lipca 1758). Wrócił potem do Anglii; podczas rejsu powrotnego Brytyjczycy natknęli się 27.10.1758 u wejścia na kanał La Manche na wracającą z Quebecu francuską eskadrę Du Chaffaulta i urwali z niej jeden żaglowiec, zanim zawinęli na Spithead 1.11. Namur 14.04.1759 został skierowany na Morze Śródziemne. Walczył w bitwie pod Lagos 18/19.08.1759, kiedy dowodzący z jego pokładu adm. Boscawen rozgromił dużo słabszych Francuzów; omawiany liniowiec, najsilniej zaangażowany w walkę, stracił bezanmaszt oraz marsreje fok- i grotmasztu. Od sierpnia do października 1759 żaglowcem dowodził przejściowo kmdr Philip Affleck, bowiem Buckle został wysłany przez Boscawena na fregacie Gibraltar do Anglii z wieścią o zwycięstwie, co przyniosło mu audiencję u króla i 500 funtów nagrody („na zakup szpady”). Boscawen podążył wkrótce na swoim flagowcu do kraju. W październiku 1759 Namur dołączył do floty adm. Hawke, a na stanowisko kapitana wrócił kmdr Matthew Buckle. Okręt walczył w słynnej bitwie na wodach zatoki Quiberon 29.11.1759, potem uczestniczył w blokadzie Redy Baskijskiej. W 1760 należał do eskadry Zachodniej, chwilowo (do 1.09.1760) znów pod flagą adm. Boscawena. W 1761 operował pod Brestem, gdzie Buckle był komodorem bardzo silnej eskadry (13 liniowców i 3 fregaty), stanowiącej daleką osłonę operacji komodora Keppela, który zdobył Belle Isle. Od lutego 1762 do lutego 1763 dowodził liniowcem kmdr John Harrison, a do 1763 Namur pełnił rolę flagowca wiceadm./adm. Pococka. Tym samym był jednostką flagową ekspedycji, która po wyjściu z Portsmouth 6.03.1762 zakończyła się zajęciem Hawany 13.08.1762 (detale są do znalezienia w mojej książce o zdobyciu Hawany). Pocock wyruszył w rejs powrotny do Anglii 3.11.1762 i dotarł na Spithead 13.01.1763. W 1763 okręt wycofano do rezerwy. Przeszedł remont w Portsmouth w okresie od listopada 1765 do marca 1766. Dopiero w październiku 1770 wrócił do aktywnej służby i to tylko na krótko (został wycofany do rezerwy w czerwcu 1771), w związku z kryzysem w stosunkach z Hiszpanią na tle sporu o Falklandy. W tym czasie jego dowódcą był kmdr Walter Griffith. Namur przeszedł gruntowny remont w Chatham od maja 1774 do sierpnia 1778. Od maja 1778 do marca 1779 dowodził liniowcem kmdr Mark Milbanke. Od marca do kwietnia 1779 komendę sprawował kmdr Philip Patton. O kwietnia 1779 do marca 1780 kapitanem był kmdr Charles Fielding (Feilding), a okręt należał do Eskadry Zachodniej. Tym niemniej Fielding pełnił też rolę komodora samodzielnej eskadry operującej na wodach kanału La Manche w celu przechwycenia (do którego doszło 31.12.1779) holenderskiego konwoju z zaopatrzeniem okrętowym dla przeciwników Wielkiej Brytanii. Holandia była jeszcze wtedy neutralna, a eskorta konwoju, dowodzona przez kadm. van Bylandta, stawiła symboliczny opór 1.01.1780, stąd sprawa przeszła do historii jako „afera Feildinga” albo „afera Bylandta”. W kwietniu 1780 Namur został w Portsmouth obity miedzią i ponownie wyposażony. Od marca 1780 do grudnia 1781 dowodził nim kmdr Herbert Sawyer, nadal w ramach Eskadry Zachodniej. Liniowiec wziął udział w akcji dostarczenia posiłków od oblężonego Gibraltaru, przeprowadzonej z sukcesem przez flotę wiceadm. Darby od 13.03.1781 (wyjście z St. Helens) poprzez 17.03-27.03 (pobyt w Cork dla koncentrowania transportowców), 11.04 (wejście na wody Cieśniny Gibraltarskiej), 12.04 (dostarczenie zaopatrzenia do Gibraltaru), 20.04 (zakończenie wyładunku) do 22.05.1781 (zawinięcie na Spithead). Od grudnia 1781 do czerwca 1783 kapitanem trójpokładowca Namur był kmdr Robert Fanshawe. Okręt wysłano 15.01.1782 do Indii Zachodnich. Dołączył do sił adm. Rodneya i wziął udział w zwycięskiej bitwie u Wysepek Świętych 12.04.1782. Po przejęciu naczelnej komendy (na Jamajce) w lipcu 1782 przez przysłanego z Anglii adm. Hugha Pigota, Namur podążył w składzie jego floty na wody Ameryki Północnej, docierając tam dopiero na początku września, co obnażyło brak kompetencji wigowskiego admirała. Pigot wrócił na Barbados w październiku 1782. Zdaniem Winfielda Namur zjawił się na Wyspach Podwietrznych w 1783, ale nie wiem, czy to niedokładność, błąd, czy faktycznie okręt nie podążył od razu na południe z admirałem. Liniowiec został wycofany do rezerwy w czerwcu 1783. Remontowano go od maja 1786 do lutego 1788. Mimo że nie znajdował się w aktywnej służbie podlegał (przynajmniej na papierze) przezbrojeniom ordynowanym dla całej Royal Navy. Jedne z nich obejmowało zastąpienie 6-funtówek z pokładów odkrytych przez 12-funtówki. Drugie – z listopada 1794 – polegało na dołożeniu do artylerii dwóch karonad 32-funtowych na pokładzie dziobowym oraz 6 karonad 18-funtowych na pokładzie rufówki. Jednak w przeciwieństwie do większości trójpokładowców 90-działowych (młodszych), które po dozbrojeniu przeklasyfikowano na 98-działowce, Namur nie miał już zapasu miejsca na dodatkowe armaty i pozostał 90-działowcem. Mało tego, realnie jego uzbrojenie jeszcze się zmniejszyło, bowiem zdjęto mu wszystkie działa z odkrytych pokładów (zostawiając tam tylko 2 karonady 32-funtowe), więc de facto stał się 80-działowcem! Załogę zredukowano w kwietniu 1794 do 738 osób. Od marca 1795 do czerwca 1797 dowodził nim kmdr James Whitshed, operujący najpierw na wodach kanału La Manche, a w 1797 wysłany do Lizbony. W 1796 na okręcie dostawiono 6 dalszych karonad 32-funtowych, czyniąc z niego faktyczny 86-działowiec. We flocie adm. Jervisa walczył 14.02.1797 w bitwie koło Przylądka Św. Wincentego. Od marca do listopada 1798 kapitanem liniowca był kmdr Thomas Sotheby. Namur wciąż należał do eskadry stacjonującej na Tagu. Od listopada 1798 do grudnia 1800 komendę nad liniowcem sprawował kmdr William Luke. Wrócił do Anglii we wrześniu 1799, by podjąć służbę we Flocie Kanału. W grudniu 1800 krótko dowodził okrętem kmdr Charles Temple Hardy. Potem Namur znów trafił do rezerwy. Od kwietnia 1801 do kwietnia 1802 kapitanem okrętu, ponownie wprowadzonego do aktywnej służby, był kmdr Michael de Courcy. Istniały małe szanse, aby tak stary już i mały trójpokładowiec trafił kolejny raz do linii bojowej, więc zdecydowano o „ostrzyżeniu” go do 74-działowca. Prace zrealizowano w Chatham od czerwca 1804 do maja 1805. Jako okręt dwupokładowy Namur miał na pokładzie dolnym 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55,5 cetnara, nowego modelu); na pokładzie górnym 28 dział 18-funtowych (o długości 9 stóp); na pokładzie rufowym 14 karonad 32-funtowych; na pokładzie dziobowym 2 działa 18-funtowe (o długości 8 stóp) i 2 karonady 32-funtowe; na pokładzie rufówki 6 karonad 18-funtowych. Jak widać, oznaczenie klasy nie opierało się tutaj ani na uzbrojeniu wyłącznie w działa długie („tylko” 56 sztuk), ani na sumie wszystkich dział długich i karonad bez tych na rufówce (72 sztuki), ani na sumie wszystkich (78 sztuk) – pozostawało w sferze abstrakcji. Bardzo ważną innowacją konstrukcyjną, zrealizowaną podczas przebudowy przez Roberta Seppingsa, było pozostawienie – mimo „ostrzyżenia” liniowca - pełnego, okrągłego dziobu, sięgającego teraz aż do szczytu kadłuba.
Od marca 1805 do lipca 1807 okrętem dowodził kmdr Lawrence William Halsted. Namur walczył 4.11.1805 w bitwie koło przylądka Ortegal, kiedy eskadra komodora Strachana (stanowiąca część Floty Kanału) zdobyła bez strat własnych (w okrętach) wszystkie cztery liniowce kadm. Dumanoira Le Pelley, uciekające z pogromu pod Trafalgarem. Halsted otrzymał z tej okazji wielce ceniony złoty medal, ale nie da się ukryć, że jego okręt nie błysnął przymiotami żeglarskimi. W 1806 Namur służył w eskadrze wiceadm. Warrena, operującej w okolicach Madery. Został wycofany do rezerwy w lipcu 1807 i wyposażony w Chatham (do września) do pełnienia roli koszar przejściowych na Nore, z zatrzymanymi tylko 28 działami 18-funtowymi (o długości 9 stóp) górnego pokładu. Jednak faktycznie już w sierpniu/wrześniu 1807 uczyniono go na Nore okrętem strażniczym. Jako taki niósł aż 44 działa: 26 armat 18-funtowych na pokładzie górnym; 14 karonad 32-funtowych na pokładzie rufowym; 2 karonady 32-funtowe i 2 działa 9-funtowe na pokładzie dziobowym. Od sierpnia 1807 do 1810 jego kapitanem był kmdr Richard Jones; Namur pełnił w 1807 rolę stacjonarnego flagowca kadm. Thomasa Wellsa. Od 1810 do listopada 1811 żaglowcem dowodził kmdr Alexander Shippard, a od listopada 1811 do września 1815 – kmdr Charles Jones Austen. Namur był w 1811 jednostką flagową wiceadm. Stanhope’a, a w 1812 – kadm. Williamsa. Okręt ostatecznie wycofano do rezerwy we wrześniu 1815, ale przetrwał jako hulk aż do 1833 (77 lat od wodowania!), kiedy go rozebrano w Chatham.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu NEPTUNE (1756).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

kgerlach

Neptune z 1756 dał nazwę typowi liczącemu ostatecznie tylko 2 jednostki (trzecia – Namur – została przedłużona, jak już o tym pisałem). Projektant, Joseph Allin, zdecydował się oprzeć plany tych okrętów na zmodyfikowanych liniach trójpokładowców 90-działowych przyjętych wg Ustalenia z 1745 r.
Dane projektowe: długość dolnego pokładu działowego 171’0”, szerokość maksymalna 48’6”, głębokość 20’6”, tonaż konstrukcyjny 1792 tony.
Dane rzeczywiste Neptune: długość dolnego pokładu działowego 171’0”, szerokość maksymalna 48’11”, głębokość 20’6”, tonaż konstrukcyjny 1799 ton.
Uzbrojenie: na dolnym pokładzie 26 dział 32-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 55 cetnarów); na pokładzie środkowym 26 dział 18-funtowych (o długości 9,5 stopy i masie 40-42 cetnarów); na pokładzie górnym 26 dział 12-funtowych (o długości 9 stóp i masie 32,5-33 cetnarów); na pokładzie rufowym 10 dział 6-funtowych (o długości 8 stóp i masie 22 cetnary); na pokładzie dziobowym 2 działa 6-funtowe (o długości 9 stóp i masie 24 cetnary). Załoga: 750 ludzi.
Neptune został zamówiony 12.07.1750 w Portsmouth. Stępkę położono 20.07.1750. Okręt zwodowano 8.12.1756 i ukończono do 2.04.1757. Miał intensywną, ale krótką karierę bojową. Od schyłku listopada 1756 do początku sierpnia 1757 dowodził nim kmdr Michael Everitt, przy czym od lutego do sierpnia 1757 liniowiec pełnił rolę jednostki flagowej wiceadm. Charlesa Knowlesa. Od sierpnia 1757 do października 1758 kapitanem żaglowca był kmdr James Galbraith. Do końca 1758 Neptune operował na wodach europejskich, biorąc udział w szeregu kampaniach. We wrześniu 1757 uczestniczył w nieudanej wyprawie przeciwko Rochefort i w działaniach u wyspy Aix. Jesienią 1757 należał nadal do floty adm. Hawke’a. W 1758 wchodził w skład floty adm. Ansona. Od października 1758 do stycznia 1763 komendę nad Neptune sprawował kmdr Broderick Hartwell. W tym samym czasie liniowiec był jednostką flagową kadm. (od lutego 1759 wiceadm.) Charlesa Saundersa. Wyznaczono go morskim głównodowodzącym ekspedycji (lądowym był gen. James Wolfe), obarczonej zadaniem zdobycia Quebecu. Znaczna części sił wyprawy wyruszyła z Portsmouth 14.02.1759, Saunders na Neptune dwa lub trzy dni później. Z końcem kwietnia Saunders i Wolfe dotarli do Halifaxu, w połowie maja przeszli do Louisbourga, który opuszczono w dniach od 4 do 6.06.1759. Armadę, liczącą w tym momencie 141 żaglowców (potem dołączyło kilkadziesiąt dalszych), podzielono organizacyjnie na trzy dywizjony. Tydzień później ekspedycja dotarła do Rzeki Św. Wawrzyńca, 18 czerwca była u wyspy Bic, a 27 czerwca u wyspy Coudres. W czerwcu wiceadm. Saunders przeniósł swą flagę na mniejszy okręt, ponieważ trójpokładowiec Neptune był za wielki do działań tak wysoko w górze rzeki. Liniowiec długo pozostawał przy Coudres w składzie eskadry kadm. Durella. Jednak ostatecznie na początku sierpnia dotarł aż do akwenu między wyspą Orléans a wysepką Madame i kotwiczył tam do kapitulacji Quebecu 17 września 1759 r. Saunders po odesłaniu najcięższych okrętów (w tym Neptune) do Anglii, wyruszył do kraju w październiku 1759 na pokładzie innego liniowca. W 1760 mianowano go głównodowodzącym na Morzu Śródziemnym, dokąd podążył w kwietniu czy 21.05.1760, znowu na Neptune. Przewaga Anglików w tym rejonie, wywalczona w poprzednich latach wojny, była tak wielka (także po wejściu Hiszpanii do wojny w styczniu 1762), że żadnych wielkich wydarzeń tam nie odnotowano aż do schyłku 1762, kiedy Neptune i Saunders skierowali się z większością eskadry śródziemnomorskiej do Anglii. Przechwytywano jednak bogate pryzy (w tym hiszpański statek skarbowy, którego zdobycie w połowie maja 1762 dało ponad pół miliona funtów czystego zysku, z czego na Saundersa przypadło około 65 tysięcy) i zapobieżono zajęciu Portugalii przez Hiszpanów. W styczniu 1763 liniowiec trafił do rezerwy. Przechodził niewielki remont w Portsmouth od maja do grudnia 1766, ale do aktywnej służby już nigdy nie wrócił. Od lipca 1784 pełnił w Portsmouth rolę hulka do stawiania masztów (z dźwigiem nożycowym). Od 1802 służył tam jako koszary przejściowe. Został rozebrany w Portsmouth w październiku 1816.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

knowak

Dzień dobry, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu UNION (1756).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.